توربین یا شاخک‌ بینی نوعی برآمدگی و یا برجستگی در داخل بینی است که نقش زیادی در ایجاد رطوبت و افزایش دمای هوایی که بر اثر تنفس وارد شش‌ و ریه‌ها می‌شود، دارد. امکان دارد عوامل گوناگونی سبب بزرگی شاخک‌های بینی و در نهایت انسداد راه تنفس و سایر مشکلات تنفسی شوند که در ادامه این مطلب سعی داریم به آن‌ها بپردازیم؛ بنابراین اگر می‌خواهید بدانید شاخک بینی چیست و چگونه دردسرساز می‌شود تا انتها همراه ما باشید.

وظیفه‌ شاخک‌ بینی چیست؟

با بررسی شکل شماتیک توربین تا حدودی می‌‌شود به وظیفه آن پی برد که از مهم ترین این وظایف می‌توان به گرم و مرطوب کردن هوای وارد شده به بینی قبل از رسیدن به شش ‌و ریه‌ها اشاره کرد

بر روی شاخک‌ بینی تعداد زیادی مژک قرار گرفته که وجود آن در تعداد بالا بر روی مخاط بینی و مسیر ابتدایی سبب می‌شود تا با جریان یافتن و گردش خون گلبول‌های سفید در بدن، آلودگی و آلرژی به بهترین شکل ممکن از بین برود. در نهایت این مژک‌ها فرد را در مقابل آلودگی، آلرژی و عفونت‌هایی که از راه تنفس وارد بدن می‌شوند، ایمن نگه داشته و هوای نسبتاً پاک و گرمی را به شش‌ها می‌رساند.

جنس شاخک‌ بینی استخوانی و نرم بوده و بهتر است توجه کنید که حین جراحی به شکل ناگهانی و بدون علت حذف نشوند. وقتی که دچار انواع بیماری‌های تنفسی مثل آلرژی یا سرما خوردگی شوید، شاخک‌های بینی بزرگ شده و ورود خون هم همراه با آن بیشتر خواهد شد تا هوای وارد شده تمیز گردد و سپس به شش و ریه‌ها راه یابد.

انواع شاخک بینی

همانطور که اشاره کردیم شاخک، مخروط یا توربین­ ساختاری استخوانی با یک بافت نرم دارد که درون گذرگاه بینی قرار گرفته­ است و در واقع درون هر کدام از سوراخ‌های بینی، ۳ شاخک وجود دارد که به این توربین‌ها، شاخک­های تحتانی، میانی و فوقانی می‌گویند.

این شاخک­‌های بینی نزدیک سپتوم قرار داشته و بین غضروف و استخوانی که سوراخ­های بینی را از یکدیگر جدا کرده­اند، فاصله ایجاد می‌نمایند. سپتوم و توربین هر دو وظیفه ایجاد رطوبت و گرما را در گذرگاه بینی دارند اما از آنجایی که این مخروط‌ها به شکل مستقیم در مجرای بینی قرار دارند، تورم و بزرگ شدن آن­ها سبب انسداد تنفس از راه بینی و ایجاد گرفتگی در بینی خواهد شد.

بررسی دلایل بزرگی شاخک و روش تشخیص آن

بزرگی شاخک‌های بینی بیشتر به علت تورم شاخک تحتانی می‌باشد و این تورم هم دلایل بسیاری دارد که از عمده­ترین این علت‌ها می‌توان به یک سرماخوردگی ساده اشاره کرد که اندازه شاخک­ها را تغییر می‌دهد. در بیشتر مواقع بعد از بهبودی اندازه شاخک کوچک خواهد شد، اما امکان دارد این اتفاق نیفتد و شخص به بزرگی شاخک بینی دچار شود. از دیگر دلایل این عارضه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سینوزیت مزمن
• آلرژی
• تغییر در هورمون‌ها به دلیل بارداری
• پیری
• موارد مادرزادی و ژنتیکی
• محرک­های دیگری چون دود سیگار، قلیان یا گرد و غبار هوا

مشکلات و بیماری‌های شاخک‌های بینی

بیماری‌های مرتبط با شاخک بینی یا همان توربین انواع گوناگونی دارد که بر اثر علائمی مانند التهاب شاخک بینی، بزرگ شدن شاخک‌‌ها، ورم توربین، کج شدن تیغه‌ مابین مخروط‌ها و… ایجاد می‌شود. هر یک از مشکلات اشاره شده را می‌‌شود با شیوه‌های مخصوص خود درمان نمود و برخی از انواع آن نیز با مصرف دارو و جراحی‌های بسیار کم خطر و اثربخش به شکل کامل بهبود می‌یابند.

در حالت کلی، رایج‌ترین مشکل در رابطه با شاخک بینی که باعث می‌شود افراد به متخصص مراجعه نمایند، بزرگ شدن مخروط یا همان شاخک بینی است که دلایل متنوعی دارد و پیش از این نیز به آن‌ها پرداختیم. حساسیت‌های فصلی یا ورود برخی از ویروس‌ها مثل آنفولانزا یا سرماخوردگی به بدن منجر می‌شود تا مجاری تنفسی فرد دچار گرفتگی شده و بسته شود

علت این اتفاق وارد شدن بیشترین جریان خون برای رفع آلودگی‌های احتمالی هوای تنفس شده می‌باشد که در این حالت، کیپ و بسته شدن مجاری تنفسی، بعد از اینکه فرد به طور کامل بهبود یافت و بیماری و ویروس از بدنش خارج شد، رفع می‌گردد. باید توجه نمایید، در صورتی که کیپ بودن مجاری تنفسی و سخت نفش کشیدن، زمان زیادی مانند ۱ الی ۲ هفته به درازا کشید، بهتر است که فرد سریعاً نزد متخصص برود و علت را جویا شود.

همچنین علاوه بر بیماری یا حساسیت، ممکن است که شخص در موقعیت‌های دیگری هم دچار گرفتگی، کیپ شدن و بزرگ‌تر  شدن مخروط‌های بینی شود. از این موقعیت‌های خاص می‌توان به فعالیت و تحرک بدنی مانند انواع ورزش‌ها و یا خواب اشاره نمود که در این موارد هم فرد باید به پزشک مراجعه کرده و پیگیر مشکل ایجاد شده شود.

‌روش جراحی شاخک بینی چیست؟

جراحی مخروط به سه حالت برداشتن کلی شاخک، برش و ساییدن توربین برای کوچک شدن آن و برش لیزری و تراش لیزری شاخک بینی و همینطور کاهش مخاط آن امکان پذیر می‌باشد که انجام هر کدام از این روش‌ها با توجه به نوع گرفتگی و همینطور نتیجه آندوسکوپی و عکسبرداری به وسیله پزشک متخصص تشخیص داده می‌شود و همینطور امکان عمل شاخک‌ها همزمان با جراحی زیبایی بینی نیز وجود دارد

از میان این روش‌های جراحی، برداشتن کلی شاخک بینی به دلیل اینکه منجر به خشک و خشن شدن راه تنفسی بینی و همینطور ایجاد مشکلاتی چون خونریزی‌های بینی می‌شود در حالت عادی به جز در موارد خاص توصیه نمی‌گردد. توجه نمایید که به هیچ عنوان به طور خودسر وارد عمل نشده و دارو مصرف نکنید، چرا که پزشک با توجه به نوع مشکل شما درمان را شروع می‌کند و درصورتی که خودتان وارد عمل شده باشید، امکان دارد شرایط سخت‌تر شود.

سخن پایانی 

یکی از دلایل اصلی بروز مشکلات تنفسی بزرگی شاخک‌ بینی یا همان توربین می‌باشد که روش‌های درمان متفاوتی دارد. یکی از راه‌های درمان جراحی بوده که جزو عمل‌های کم‌خطر و کم ریسک محسوب می‌شود و سلامت شخص را دوباره به او باز می‌گرداند. منتهی توجه داشته باشید که انتخاب پزشک مناسب یک قدم مهم در جراحی این عارضه محسوب می‌شود که بیمار پس از عمل درگیر پیامد‌های آسیب زا نشود. فراموش نکنید که مصرف خودسر دارو می‌توانید این مشکل را سخت‌تر کند؛ بنابراین پیشنهاد ما این است که در صورت وجود مشکل حتماً با یک پزشک متخصص مشورت کنید.